سفارش تبلیغ
صبا ویژن
عربی مقدماتی
  • پست الکترونیک
  • شناسنامه
  •  RSS 
  • چهارده صیغه امر تابع چهارده صیغه مضارع است با تغییراتی در اوّل آنها و آخر آنها.

    - شش صیغه غائب و دو صیغه متکلّم (امر غائب) با افزودن لام بر سر مضارع و جزم فعل ساخته می شود. مانند:

    یَکْتُبُ             لِیَکْتُبْ

    - شش صیغه مخاطب (امر حاضر) با حذف حرف مضارعه و جزم فعل ساخته می شود. کلمه ای که باین ترتیب بدست می آید، اگر حرف اوّلش متحرّک باشد، همان صیغه امر است. مانند:

                                 تُقَدِّسُ             قَدِّسْ

                                 تُحاسِبُ           حاسِبْ

                                 تُزَلْزِلُ             زَلْزِلْ

                                 تَصِفُ             صِفْ

    و اگر حرف اوّلش ساکن باشد، چون ابتدا بساکن در عربی نیست، همزه ای بر سر آن در می آورند. مانند:

                                 تَکْتُبُ             اُکْتُبْ

                                 تَعْلَمُ               إعْلَمْ

    حرکت همزه امر: همزه ای که بر سرفعل امر در می آید، اگر فعل از باب افعال باشد، همزه قطع و مفتوح است. مانند: أکْرِمْ و أحْسِنْ که از تُکْرِمُ و تُحْسِنُ گرفته شده است. ولی در باقی موارد همزه وصل است و حرکتش اگر عین الفعل مضموم باشد ضمّه است و الّا کسره. مانند:

                                 تَکْتُبُ             اُکْتُبْ

                                 تَعلَم               إعلَمْ

                                 تَکْتَسِبُ           إکْتَسِبْ

    امر در باب إفعال

    ماضی این باب بر وزن "أفْعَلَ" و مضارع آ بر وزن "یُفْعِلُ" می باشد. حرف مضارعه بر سر ماض آورده شده و عین الفعلش را مکسور می کنند، "یُأفْعِلُ" می شود. همزه را برای تخفیف کلمه حذف کرده "یُفْعِلُ" می گردد. چهارده صیغه امر مانند ثلاثی مجرّد تابع چهارده صیغه مضارع است؛ ولی ضیغه امر حاضر از "تُأفْعِلُ" گرفته می شود. پس تاء که حرف مضارعه است حذف و فعل را مجروم می کنیم، "أفْعِلْ" می شود.



    دمشقی ::: چهارشنبه 87/1/14::: ساعت 8:1 عصر
    نظرات دیگران: نظر

    فعل مضارع از فعل ماضی ساخته می شود، باین ترتیب که که یکی از حروف مضارعه (ی- ت- أ- ن) را بر سر ماضی در می آورند و اگر در اوّل آن همزه زائده باشد آنرا حذف می کنند:

    کَتَبَ              یَکْتُبُ

    قَدَّسَ              یُقَدِّسُ

    إفْتَخَرَ              یَفْتَخِرُ

    حرکت حرف مضارعه- اگر ماضی چهار حرفی باشد (بابهای إفعال، تفعیل، مفاعلة و رباعی) حرف مضارعه مضموم است. مانند:

    أکْرَمَ              یُکْرِمُ

    قَدَّسَ              یُقَدِّسُ

    ناظَرَ               یُناظِرُ

    تَرْجَمَ              یُتَرْجِمُ

    و اگر ماضی چهار حرفی نباشد (سه حرفی یا پنج حرفی یا شش حرفی باشد)، حروف مضارعه مفتوح است. مانند:

    کَتَبَ              یَکْتُبُ

    إفْتَخَرَ             یَفْتَخِرُ

    إسْتَعْلَمَ            یَسْتَعلِمُ



    دمشقی ::: چهارشنبه 87/1/14::: ساعت 7:59 عصر
    نظرات دیگران: نظر

     فعلی است که بر انجام عمل یا حدوث حالتی در زمان گذشته دلالت کند و چهارده صیغه دارد: شش صیغه برای غائب، شش صیغه برای مخاطب و دو صیغه برای متکلّم.



    دمشقی ::: چهارشنبه 87/1/14::: ساعت 7:59 عصر
    نظرات دیگران: نظر

    همزه قطع: آنست که در اوّل کلام آید و چه در وسط، تلفّظ شود. مانند: همزه أکْرِمْ که هم در جمله: "أکْرِمْ یا رَجُلُ" و هم در جمله "یا رَجُلُ أکْرِمْ" تلفّظ می شود.

    همزه وصل: آنست که فقط در ابتدای سخن و آغاز جمله به تلفّظ در آید ولی در وسط کلام تلفّظ نشود و دو حرف قبل و بعد خود را بهم وصل کند. مانند: همزه إذْهَبْ که اگر بگوییم "إذْهَبْ یا رَجُلُ" همزه تلفّظ می شود. امّا اگر بگوییم "یا رَجُلُ اذْهَبْ" همزه بتلفّظ نمی آید و لام و دال بهم وصل می شوند.

    همزه قطع و وصل در اقسام کلمه:

    در اسم: همزه همه اسمها قطع است؛ مگر این چند کلمه: إسم، إبن، إبنة، إثتانِ- إثنتانِ (إثنین- إثنتین)، إمْرَءَ، إمْرَأةَ، همزه های موصول (الّذی) و اسم و مصادر مهم ابواب ثلاثی مزید بجز باب إفعال (که قطع است).

    تبصره: إبن هرگاه میان دو اسم بیاید همزه آن در نوشتن نیز حذف می شود. مانند: "علیُّ بْنُ أبیطالبٍ" و همزه "إسم" نیز فقط در "بـِسم الله" و "بسمه" مانند: "بـِسمِهِ الحاکم علی ما کان و ما یکون"

    در فعل:

    1- در افعال ثلاثی مجرّد، همزه ماضی و مصدر قطع و همزه امر وصل است.

    2- در باب افعال همزه ماضی، مصدر و امر قطع است.

    3- در بقیه ابواب مزید همزه کلّاً وصل است.

    4- همزه متکلّم وحده مضارع در همه افعال بدون استثناء قطع است.

    در حرف:

    همزه حرف، همه قطع است؛ بجز همزه الف و لام ( ال حرف تعریف)

    تبصره: همزه وصل در "ال" بعد از لام که بر آن وارد شود حذف می شود. مانند: لِلرَّجُلِ



    دمشقی ::: چهارشنبه 87/1/14::: ساعت 7:59 عصر
    نظرات دیگران: نظر

    کتابت همزه:

    1- هرگاه همزه در اوّل کلمه قرار گیرد، بشکل الف نوشته می شود. مانند: أکَلَ، إذْهَبْ. (البته اگر تنها باشد جائز است بدون کرسی باشد. مانند: "ء أخَذَکُم سُکْرُ الهوی؟")

    2- هرگاه همزه در وسط کلمه و ساکن باشد، بصورت حرف هم جنس با حرکت ما قبلش نوشته می شود. مانند: یَأمُرُ، ذِئْب، یُؤْمِنُ

    3- هرگاه همزه در وسط کلمه و متحرّک باشد و حرف ما قبل آن ساکن، بشکل حرف هم جنس حرکت خودش نوشته می شود. مانند: یَسْألُ، لَؤُمَ

    4- هرگاه همزه در وسط مفتوح و حرف پیش از آن مضموم یا مکسور باشد بصورت مت‍ج‍انس با حرکت ما قبلش نوشته می شود. مانند: سُؤَال، مُؤَلِّف.

    5- هرگاه همزه در وسط متحرّک باشد بشرط آنکه خودش مفتوح و ما قبلش مضموم یا مکسور نباشد بشکل حرف هم جنس حرکت خودش نوشته می شود. مانند: سَألَ، یُسْئِلُ

    6- همزه ما قبلْ ساکن آخر کلمه، بدون کرسی نوشته می شود. مانند: إنشاء، شَیْء

    7- همزه ما قبلْ متحرّک آخر کلمه، متناسب با حرکت ما قبلش نوشته می شود. مانند: قَرَأ، قُرِئَ، جَدُؤَ

    کتابت الف:

    الف در حالتهای مختلف بصورتهای زیر نوشته می شود:

                                 ا                  مانند:             ه‍‍ذا

                                 ی                 مانند:             أبْهی

                                 و                  مانند:             صَلوة



    دمشقی ::: چهارشنبه 87/1/14::: ساعت 7:58 عصر
    نظرات دیگران: نظر

    - التقاء دو ساکن یعنی کنار هم واقع شدن دو حرف دارای سکون، در کلام عرب جائز نیست. مگر در دو مورد:

    1- وقف و این در همه کلماتی است که حرف ما قبل آخر آنها ساکن باشد. مثل خُبْز و خَمْر

    2- دیگر آنکه حرف اوّل ساکن حرف لیّن (حروف علّه را حروف لیّن نامند در صورتیکه ساکن باشند.) باشد و حرف دوّم ادغام شده باشد مثل: حاجَّ، یُحاجُّ، مُحاجَّةً که قبل از ادغام حاجَجَ، یُحاجِجُ، مُحاجَجَةً بوده (حَجَّ در باب مفاعله). در اینصورت به آن "التقاء ساکنین علی حده" می گویند.

    - اگر دو ساکن در غیر مواضع ذکر شده بیایند دو حالت دارند:

    1- التقای ساکنین در دو کلمه:

    الف- اگر یکی از این دو حرف، علّه و حرکت حرف ما قبل آن متناسب با آن باشد (حروف مدّ باشد) می بایست در تلفّظ آن حرف را حذف نمود و در نوشتن ذکر گردد. مانند: بسْم ِ اللهِ العلیِّ الأعْلَی الأبهی که خوانده می شود: .... أعْلَ الأبْهی و مانند اُدْعُوا النّاسَ که خوانده می شود: اُدْعُ النّاسَ

    تبصره1- اگر حرف "ی" به معنای من (ضمیر) یا حرف دیگری تشکیل التقاء ساکنین دهند حرف "ی" فتحه می گیرد. مانند: کَذالِکَ حَکَمَ مُبَشِّری الّذی

    تبصره2- قواعد التقاء ساکنین پس از تعیین نقش کلمات و حرکت حرف آخر آنها (اعراب) جاری است.

    ب- اگر دو حرف ساکن در دو کلمه هر دو صحّه باشند برای رفع التقای ساکنین بحرف اوّل کسره می دهند. مانند: أشْرَقَتْ الأرْْضُ که می شود "أشْرَقَتِ الأرضُُ و "قَدْ انْقَطَعَ" در "قَدِ انْقَطَعَ الإنْسانُ عَن ِ الدُّنیا".

    این قاعده در دو موضع رعایت نمی گردد.

    1- حرف "نون" در کلمه مِن (از)، برای رفع التقاء ساکنین با "لام" "أل" (حرف تعریف)، فتحه می گیرد. مانند: ألنِّظافَةُ مِنَ الإیمانِ

    2- همچنین ضمائر هُم، کُم و تُم در التقاء ساکنین ضمّه می گیرند. مانند: لا یَحْسِبُنَّ أنّا نَزَّلْنا لَکُمُ الأحْکامَ... . اگر قبل از میم ضمائر فوق "هاء" مکسور آمد، ضمّ و کسر میم جائز است.

    تبصره: از آنجا که تنوین نون ساکن می باشد ممکن است در جوار کلمه بعد از آن، التقاء ساکنین رخ دهد. لذا در تلفّظ به نون کسره می دهند و در کتابت مشخّص نمی شود. مانند: کَمْ مِن راقِدٍ انْتَبَهَ من حداوةِ نِدائِکَ و کم من غَریبٍ اسْتَوْطَنَ فی ظِلِّ سِدْرَةِ رحمانیّتکَ که خوانده می شود: راقِدِنِ انْتَبَهَ و غَریبـِن ِ اسْتَوْطَنَ

    2- التقاء ساکنین در یک کلمه

    که در مبحث اعلال مورد بررسی واقع شد.

     



    دمشقی ::: چهارشنبه 87/1/14::: ساعت 7:57 عصر
    نظرات دیگران: نظر

    اعلال عبارت از اینست که حرف علّه را حذف کنند یا قلب بحرف دیگر نمایند یا ساکن گردانند.

    پس اعلال یا بحذف حرف علّه است یا بقلب آن یا بساکن کردن آن.

    1- اعلال بحذف:

    - در التفاء ساکنین، حرف علّه حذف می شود. مثلا در ساختن فعل امر از صیغه 7:                                                                                                                                                                                                 تَقُولُ > قُولْ > قُلْ

                                                                       تَبـِیعُ>بـِیعْ > بـِعْ

                                                                       تَخافُ>خافْ > خَفْ

    - در فعل مضارع از مثالهای واوی مجرّد و معلوم، اگر عین الفعل مکسور باشد، واو حذف می شود. مانند:    وَصَفَ ? یَصِفُ  (که در اصل  یَوْصِفُ  بوده است.) و همچنین در امر:  تَصِفُ  که  صِفْ  می شود.

    2- اعلال بقلب:

    - واو ساکن ما قبلْ مکسور قلب بیاء می شود.                            مِوزان? میزان

    - یاء ساکن ما قبلْ مضموم قلب بواو می شود.                            یُیْقِنُ ? یوقِنُ

    - واو و یاء متحرّکِ ما قبلْ مفتوح، قلب به الف می شود.

    قَوَمَ – قامَ

              بَیَعَ – باعَ

              خَوِفَ – خافَ

    - حرف علّه متحرّک ما قبلْ صحیح ساکن حرکت خود را به ما قبل داده و قلب به حرف هم جنس حرکت ما قبل خود می شود. اگر نباشد:

    یَقْوُلُ > یَقُولُ   یَبْیِعُ > یَبْیِعُ     یَخْوَفُ > یَخافُ          أقْوَمَ > أقامَ

    - مثال واوی و یائی چون بباب افتعال روند واو و یاء مبدّل به تاء شده در تاء باب افتعال ادغام می شوند.                                                                     وَفِقَ > إوْتَفَقَ > إتْتَفَقَ > إتَّفَقَ

                                                                                یَسرَ > إیتَسَرَ > إتْتَسَرَ >إتَّسَرَ

    - الف ما قبلْ مضموم قلب به واو می شود. مانند مجهول ماضی باب مفاعلة و تفاعل:

    "ضارَبَ" بصیغه مجهول "ضُورِِبَ" می شود.

    3- اعلال بتسکین:

    واو و یاء را در دو مورد زیر ساکن می کنند:

    الف) واو مضموم و یا مکسوری را که ما قبلشان حرف صحیح ساکن باشد ساکن می کنند و حرکتشان را به ما قبل می دهند. مانند:

    یَقْوُلُ > یَقُولُ

                                                     یَبْیِعُ > یَبِیعُ

    ب) واو آخر کلمه که خود مضموم و ما قبلش نیز مضموم باشد، و یاء مضموم آخر کلمه که ما قبلش مکسور باشد هر دو ساکن می شوند. مانند:

    یَدْعُوُ > یَدْعو

                                                    یَرمِیُ > یَرْمی



    دمشقی ::: چهارشنبه 87/1/14::: ساعت 7:57 عصر
    نظرات دیگران: نظر

    عبارت از حروفی است که نسبت به بقیه حروف باید کشیده خوانده شوند و دو نوع است: ساده و مرکّب

    1- حرف مدّ ساده:

    حروفی که قبل از حروف علّه ساکن (لیّن) با حرکت متناسب با آن حرف علّه بیایند باید بصورت کشیده یعنی مدّ تلفّظ کرد. مانند:  ما ، قاضِی ، یَقُولُ  (قُ حرف مدّ و "و" ساکن حرف لیّن است.)

    - حرکت متناسب با "ا" فتحه، با "ی" کسره و با "و" ضمّه است.

    - ما قبل الف همیشه فتحه است؛ ولی ما قبل "ی" گاهی کسره نیست مانند: حَیْثُ؛ و ماقبل "و" همیشه ضمّه نیست. مانند: قَوْم

    2- حرف مدّ مرکّب:

    که حاصل توالی دو همزه که اوّلی متحرّک و دوّمی ساکن می باشد است و یا یک همزه مفتوح و پس از آن الف، و سه حالت دارد:

    - اگر همزه اوّل مفتوح و همزه دوّم ساکن باشد، بصورت " آ " نوشته و خوانده می شود. مانند:      اَاْْمَنَ ? آمَنَ بر وزن أفْعَلَ (ماضی باب افعال)

    - و یا همزه اوّل مفتوح و بعد از آن الف باشد بصورت " آ " نوشته و خوانده می شود. مانند:         أاامَنَ  ? آمَنَ  بر وزن فاعَلَ ( ماضی باب مفاعلة )

    - اگر همزه اوّل مکسور و همزه دوّم ساکن باشد بصورت " ای‍ " نوشته و خوانده می شود. مانند: إاْذَنْ ? إیذَنْ

    - اگر همزه اوّل مضموم و همزه بعد ساکن باشد بصورت " أو " نوشته و خوانده می شود. مانند: أ ُأ ْْمُرْ ? اُومُرْ   



    دمشقی ::: چهارشنبه 87/1/14::: ساعت 7:56 عصر
    نظرات دیگران: نظر

    فعل کلمه ای است که دارای معنی و مفهوم مستقل بوده و حاکی از زمان باشد. فعل از حیث زمان بر سه قسم است:

    1- ماضی

    2- مضارع

    3- امر



    دمشقی ::: چهارشنبه 87/1/14::: ساعت 7:39 عصر
    نظرات دیگران: نظر

    - هرگاه دو حرف هم جنس که اوّلی ساکن و دوّمی متحرّک باشد، کنار هم قرار گیرند ادغام صورت می گیرد. یعنی یکی از دو حرف را نوشته به آن  ـّـ  می دهند و حرکت حرف دوّم را به تشدید داده حرف مشدّد را با تأکید و ثقیل تر می خوانند. مانند:  ضِدٌّ  که در اصل  ضِدْدٌ  بوده، از آنجا که حرکت حرف دوّم به تشدید داده می شود در مورد کسره جائز است که زیر تشدید یا در زیر حرف مشدّد گذاشته شود. مانند:  عَلِّمْ  یا  عَلّ‍ِمْ ؛ امّا حرکت فتحه و ضمّه باید در بالای تشدید گذارده شود.

    امّا اگر هر دو حرف هم جنس متحرّک باشند، باید نخست حرف اوّل را ساکن و آنگاه دو حرف را در هم ادغام کرد. در این مورد دو صورت اتّفاق می افتد.

    1- اگر ما قبل این دو حرف، ساکن باشد، حرکت حرف اوّل را به آن داده، سپس ادغام می کنیم. مانند: یَمْدُدُ > یَمُدْدُ > یَمُدُّ

    2- اگر ما قبل این دو حرف نیز متحرّک باشد، حرکت حرف اوّل را اسقاط کرده سپس حرف شدّ می سازیم. مانند:    مَدَدَ > مَدْدَ > مَدَّ

    تبصره1: اگر دو حرف هم جنس کنار هم قرار گیرند که اوّلی متحرّک و دوّمی ساکن باشد، در فعل اگر سکون حرف دوّم بواسطه ضمیر متّصل پس از آن دو باشد، فکّ ادغام (عدم ادغام) واجب، یعنی ادغام محال است. مثل:  مَدَدْتَ ؛ و الّا ادغام ممکن است. مثل:  لَمْ یَمُدَّ  و  لَمْ یَمْدُدْ  که هر دو حالت ممکن است.

    تبصره2: هیچگاه حرف اوّل کلمه مشدّد نمی شود، چون ابتدا به ساکن در عربی محال است.



    دمشقی ::: سه شنبه 87/1/13::: ساعت 11:21 صبح
    نظرات دیگران: نظر

       1   2      >

    لیست کل یادداشت های این وبلاگ

    >> بازدیدهای وبلاگ <<
    بازدید امروز: 2
    بازدید دیروز: 5
    کل بازدید :72184

    >>اوقات شرعی <<

    >> درباره خودم <<

    >>آرشیو شده ها<<

    >>لوگوی وبلاگ من<<
    عربی مقدماتی

    >>اشتراک در خبرنامه<<
     

    >>طراح قالب<<